Als je ziek wordt, wil je in de eerste plaats genezen. Maar daarnaast komen er nog tal van praktische zaken bij die je moet regelen. Je ziekenfonds is het best geplaatst om je te informeren over de formaliteiten. Je ziekte gaat gepaard met medische en niet-medische kosten en in plaats van je loon krijg je een uitkering. Naast al die praktische zaken brengt je ziekte ook een emotionele belasting voor je gezin met zich mee.
Zoek je informatie over gezondheid en gezondheidszorg, dan kun je terecht bij de FOD Volksgezondheid en het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid.
Op www.huisarts.be, www.tandarts.be of www.apotheek.be vind je een zorgverlener, via de Sociale Kaart vind je een Nederlandstalige zorgverlener in Brussel. Op de website Zivi (Zorginformatie voor iedereen) vind je zowel gegevens van zorgverleners als van woonzorgvoorzieningen terug, en wie er van wacht is. Bovendien kan je er de bijsluiters van alle geneesmiddelen in België raadplegen.
Op www.verplegingaanhuis.be vind je een zelfstandig verpleegkundige. Adressen van thuiszorgdiensten krijg je op de website van het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid.
Heb je ongewone bijwerkingen van een geneesmiddel, dan kun je dit melden op www.meldpuntgeneesmiddelen.be van Test-Aankoop.
De organisatie RaDiOrg (Rare Diseases Organisation) zet zich in voor mensen met een zeldzame ziekte.
Zoek je informatie in andere talen dan Nederlands? De website Zanzu biedt informatie over gezondheid en seksualiteit in dertien andere talen (en in het Nederlands). Alle talen zijn ook in audio beschikbaar, voor bijvoorbeeld slechtzienden of wanneer er een taalbarrière is.
Je moet je verplicht aansluiten bij een ziekenfonds. Het ziekenfonds betaalt de kosten voor geneeskundige verzorging gedeeltelijk terug, staat in voor de uitkering in geval van arbeidsongeschiktheid en voor het forfait voor chronisch zieken. De dienst maatschappelijk werk van je ziekenfonds staat je bij met vragen over ziekte, handicap of ouderdom.
Je kunt kiezen bij welk ziekenfonds je aansluit: de Christelijke Mutualiteit, het Neutraal Ziekenfonds, de Socialistische Mutualiteit, de Liberale Mutualiteit of het Onafhankelijk Ziekenfonds.
Je kunt je ook aansluiten bij de openbare Hulpkas voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering.
Zelfstandigen krijgen informatie bij het RSVZ (Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen).
In de meeste gevallen betaalt het ziekenfonds niet de volledige medische kosten terug. Dat wat je nog zelf moet betalen, heet het remgeld.
Heb je een hospitalisatieverzekering afgesloten dan kun je een groter aandeel van je medische kosten terugkrijgen.
Met vragen over medische kosten kun je terecht bij je ziekenfonds.
Voor de algemene regeling kun je ook de website van het RIZIV (Rijksinstituut voor de Ziekte- en Invaliditeitsverzekering) raadplegen.
Personen die genieten van het OMNIO-statuut betalen een lager remgeld dan anderen. Dit statuut kun je aanvragen bij het ziekenfonds indien je een laag inkomen hebt of als je tot een bepaalde categorie behoort.
Wie een laag (gezins)inkomen heeft, kan in aanmerking komen voor een verhoogde tegemoetkoming. In dat geval betaal je slechts 1 euro remgeld, rechtstreeks aan de arts. Als je recht hebt op een verhoogde tegemoetkoming, is dat zichtbaar op de klevers van je mutualiteit. Wie een sociale uitkering krijgt, heeft automatisch recht op de verhoogde tegemoetkoming.
Op het jaarlijks remgeld dat je moet betalen voor gezondheidszorgen staat een maximumbedrag. Dit bedrag is afhankelijk van je inkomen en sociale categorie. Voor de laagste inkomens bedraagt het 450 euro en voor de hoogste inkomens 1800 euro. De medische kosten boven deze grens worden integraal vergoed door het ziekenfonds. Dit moet je niet zelf aanvragen; het ziekenfonds past deze regeling automatisch toe.
In geval van langdurige ziekte krijg je een tegemoetkoming voor de verzorging van chronische wonden en voor pijnstillers. De behandelend arts moet het ziekenfonds op de hoogte brengen. Verder keert het ziekenfonds een zorgforfait uit aan chronisch zieken die hoge medische kosten hebben én afhankelijk van anderen zijn voor hun verzorging.
Sommige ziekten zijn zeldzaam, zodat de behandeling ervan niet is opgenomen in de lijst van terugbetaalbare prestaties van gezondheidszorgen. In dergelijke situatie kun je een aanvraag doen bij je ziekenfonds om een tussenkomst te verkrijgen van het Bijzonder Solidariteitsfonds.
Zwaar zorgbehoevende personen kunnen in het kader van de zorgverzekering ook een vergoeding krijgen voor hun niet-medische kosten, thuis of in een instelling, met een maximum van 125 euro per maand. De aanvraag richt je tot je zorgkas. Meer info op www.vlaamsezorgverzekering.be.
Bij bepaalde ziektes wordt niet je lichaam maar je geest aangetast. Wanneer je een dagje ouder wordt, is het misschien nuttig om je te informeren wat er met je vermogen kan gebeuren als je zelf niet meer in staat zou zijn het te beheren. Bovendien moet je nadenken wie er belangrijke beslissingen over en voor jou mag maken in de toekomst. In de brochure 'Hoe jezelf en je vermogen beschermen wanneer je het niet (meer) alleen kan' lees je hier meer over.
Er is een verschil wanneer je ziek wordt of een ongeval tegenkomt in de privé-sfeer of op het werk. In het eerste geval is de regeling van het RIZIV van toepassing, in het tweede geval ga je ten rade bij Fedris, het Federaal agentschap voor beroepsrisico's.
Algemene informatie over arbeidsongeschiktheid, arbeidsongevallen of beroepsziekten krijg je op www.socialezekerheid.be.
Ziekte bestaat in verschillende vormen: een week in bed met griep is iets anders dan een levensbedreigende ziekte zoals kanker. Een langdurige ziekte kan een zware druk leggen op het gezin. Met een dergelijke diagnose ondergaat de gezinssituatie ingrijpende veranderingen. De zieke wordt afhankelijk van anderen, de partner krijgt een zorgende taak en ook heel wat bijkomende huishoudelijke taken die vroeger verdeeld werden. Het gezin wordt getroffen door gevoelens van onzekerheid, angst, woede en onbegrip (waarom ik/wij?). In tijden van grote technologische vooruitgang op het gebied van behandeling van ziekte, is het moeilijk om lijden en pijn, grenzen en beperkingen te aanvaarden.
Binnen het gezin is het van belang dat ieder zijn emoties kan uiten en aandacht heeft voor elkaar, maar het intense verdriet kan die communicatie bemoeilijken. De partner moet in de eerste plaats kunnen omgaan met de eigen beleving van de ziekte vooraleer op een rustige manier de zieke te kunnen ondersteunen. Er kunnen spanningen in de relatie ontwikkelen als gevolg van de stress omwille van de afhankelijkheid, de zieke die zijn boosheid en leed afreageert op de partner, het in het water vallen van de gezamenlijke toekomstplannen.
De zieke en zijn gezin moeten de gevolgen van de ziekte verwerken: de lichamelijke beperkingen, de beperkingen in de levensstijl, de vermindering van de normale sociale contacten op het werk en met vrienden. Soms zijn die beperkingen niet tijdelijk, maar zullen ze nog een leven lang voortduren. Zelfs al is men na een langdurige periode genezen verklaard, toch zal de angst nog steeds een deel van het leven uitmaken, is het zelfbeeld van de persoon en het beeld op het leven veranderd.
Gezinnen of alleenstaanden die door psychische, gezondheids- of sociale omstandigheden niet in staat zijn hun huishoudelijke taken te vervullen, kunnen beroep doen op een dienst voor gezinszorg. De bijdrage die je hiervoor moet betalen is afhankelijk van je inkomen.
Heb je steun nodig of heb je vragen over ziekte, handicap en ouderdom, dan kun je terecht bij de dienst maatschappelijk werk van het ziekenfonds.
Er bestaan heel wat zelfhulpgroepen die informatie en steun bieden aan patiënten die leiden aan een bepaalde ziekte en hun familie. Een overzicht vind je in de zelfhulpgids.
